با پیشرفت اسلام در کشور ایران در سده های در مسجد سجاد مشهد آغاز در بخش اعظمی از شهرها روستاها مسجد های چندی ساخته شد، در واقع الگوی بنیادی مسجد در کشور ایران به عبارتی مسجد فرستاده اسلام(ص) بود که به دست وی در مدینه ساخته شد.
مساجد کشور ایران با شبستان ستوندار، گرداگرد تراس مرکزی که شبستان رو به قبله آن بزرگتر بود. مانند مسجد جمعه فهرج، نایین اصفهان، تاریخانه دامغان، بعداز آن در روش رازی و در زمان سلجوقیان مسجد ها به طریق ی چهار ایوانی ساخته شدند برخی مساجد شبستانی نیز به چهار ایوانی دگرگون شدند .
اندام های بنیادی مسجد اهل ایران در مهرازی کشور‌ایران نیز از آن پس رده خویش را یافتند: گنبد منزل، ایوانی در پشت آن، تراس در آیگاه، شبستان ردیف دار، گلدسته، میانسرا و … این اندام ها نو پدید نیامده بودند و هر یک پیشنه کهنی در مهرازی قبل از اسلام داشتند با این تمامی گرد وارد شدن وسازمان دهی آنان گرد اگرد یک میانسرا انجنان که کلیه ی اندام ها رو به سوی قبله داشته باشند، آفرینشی در مهرازی می بایست بشمار آید. در راه‌های بعداز آن، آذری و اصفهانی در اندام های مسجد اهل ایران تحول چندان پدید رزرو مسجد سجاد مشهد نیامد، گرچه آرایه های جدید ای بدان افزوده شد.
اهل ایران ها همواره همت می کردند که در ایجاد کرد مساجد اهل ایران هم از بابت الگوی نقشه و هم کاربرد ساختمایه معمولی و ارزان، از به عبارتی مسجد مدینه سرمشق برداری نمایند. یکی‌از خصوصیت های بنیادی در معماری ما همواره این بود که معماران دیده به عمل خودشان و آنچه از خویش دارا‌هستند داشته اند. آنان هر چه را که دم دستشان می یافته اند، و به به عبارتی اندازه که نیازشان را برآورده می کرده بسنده می کردند.
معماری ما دراین باره اصطلاح زیبایی دارااست و آن «بوم آورد» بودن میباشد . علاوه بر آن ، آنها هیچوقت ساختمان را بیهوده آرایه بندی(تزیین) نمی کردند، از دید آنان هر چیزی که منطق کاربردی نداشته، خوشگل شمرده نمی گردیده، آنچه ارج گزارده می گردیده زیبندگی بوده خیر زیبایی نما.
به‌این سیرتکامل که هر چیزی می بایست سازوار و متناسب باشد و راز مکان خودکار گردیده باشد تا قشنگ شمرده گردد. این خصوصیت بوم آورد بـودن ساختمایه، همانطور که ذکر گشت، در مسجد مدینه هم مشاهده می شود.
شاید کمتر از نیم سده بعداز نقطه پایان شغل مسجد مدینه، در سرزمینی بسیار به دور از مدینه، این مسجد بی آلایش و بی پیرایه الگوی معمار نومسلمان اهل ایران شد. که در شهر پهره یا این که فهرج ( یک آدرس مسجد سجاد مشهد کدام از چهار شهر آن روز یزد ) مسجد تاریخی فهرج با فایده گیری از آنچه در دسترس بود، سازه شد که خوشبختانه تا کنون از زخم ویرانی و ویرایش عزل باقی‌مانده میباشد.
بعد از سپری شد صد سال از ایجاد کرد مسجد تاریخی فهرج، مسجد تاریخانه دامغان ساخته شد، که بسیار زیباتر و باشکوه خیس از آن میباشد. نخست اسلام، در شهرهایی که به آیین اسلام گرویدن، ناگزیر از ساختمان های پابرجا و یا این که نصفه ویرانی که نوسازی می گردیده اند، برای نماز و نیایش خداوند یکتا منفعت می گرفته اند.
مانند مسجد یزد خواست، مسجد جامع بروجرد، جامع نیریز و مسجد تاریخی راز کوچه محمدیه نایین، ساختمان اول، آتشکده ای پابرجا، دو‌مین آتشگاهی نصفه ویران، سومین گیری یا این که تراس، و چهارمین مهرابه بوده شماره تلفن مسجد سجاد مشهد میباشد. اولی مسجد در کشور‌ایران که از آغاز به همین نیت ساخته شد، مسجد جامع فهرج است.
با پیشرفت اسلام در کشور ایران در سده های در مسجد سجاد مشهد آغاز در بخش اعظمی از شهرها روستاها مسجد های چندی ساخته شد، در واقع الگوی بنیادی مسجد در کشور ایران به عبارتی مسجد فرستاده اسلام(ص) بود که به دست وی در مدینه ساخته شد.
مساجد کشور ایران با شبستان ستوندار، گرداگرد تراس مرکزی که شبستان رو به قبله آن بزرگتر بود. مانند مسجد جمعه فهرج، نایین اصفهان، تاریخانه دامغان، بعداز آن در روش رازی و در زمان سلجوقیان مسجد ها به طریق ی چهار ایوانی ساخته شدند برخی مساجد شبستانی نیز به چهار ایوانی دگرگون شدند .
اندام های بنیادی مسجد اهل ایران در مهرازی کشور‌ایران نیز از آن پس رده خویش را یافتند: گنبد منزل، ایوانی در پشت آن، تراس در آیگاه، شبستان ردیف دار، گلدسته، میانسرا و … این اندام ها نو پدید نیامده بودند و هر یک پیشنه کهنی در مهرازی قبل از اسلام داشتند با این تمامی گرد وارد شدن وسازمان دهی آنان گرد اگرد یک میانسرا انجنان که کلیه ی اندام ها رو به سوی قبله داشته باشند، آفرینشی در مهرازی می بایست بشمار آید. در راه‌های بعداز آن، آذری و اصفهانی در اندام های مسجد اهل ایران تحول چندان پدید رزرو مسجد سجاد مشهد نیامد، گرچه آرایه های جدید ای بدان افزوده شد.
اهل ایران ها همواره همت می کردند که در ایجاد کرد مساجد اهل ایران هم از بابت الگوی نقشه و هم کاربرد ساختمایه معمولی و ارزان، از به عبارتی مسجد مدینه سرمشق برداری نمایند. یکی‌از خصوصیت های بنیادی در معماری ما همواره این بود که معماران دیده به عمل خودشان و آنچه از خویش دارا‌هستند داشته اند. آنان هر چه را که دم دستشان می یافته اند، و به به عبارتی اندازه که نیازشان را برآورده می کرده بسنده می کردند.
معماری ما دراین باره اصطلاح زیبایی دارااست و آن «بوم آورد» بودن میباشد . علاوه بر آن ، آنها هیچوقت ساختمان را بیهوده آرایه بندی(تزیین) نمی کردند، از دید آنان هر چیزی که منطق کاربردی نداشته، خوشگل شمرده نمی گردیده، آنچه ارج گزارده می گردیده زیبندگی بوده خیر زیبایی نما.
به‌این سیرتکامل که هر چیزی می بایست سازوار و متناسب باشد و راز مکان خودکار گردیده باشد تا قشنگ شمرده گردد. این خصوصیت بوم آورد بـودن ساختمایه، همانطور که ذکر گشت، در مسجد مدینه هم مشاهده می شود.
شاید کمتر از نیم سده بعداز نقطه پایان شغل مسجد مدینه، در سرزمینی بسیار به دور از مدینه، این مسجد بی آلایش و بی پیرایه الگوی معمار نومسلمان اهل ایران شد. که در شهر پهره یا این که فهرج ( یک آدرس مسجد سجاد مشهد کدام از چهار شهر آن روز یزد ) مسجد تاریخی فهرج با فایده گیری از آنچه در دسترس بود، سازه شد که خوشبختانه تا کنون از زخم ویرانی و ویرایش عزل باقی‌مانده میباشد.
بعد از سپری شد صد سال از ایجاد کرد مسجد تاریخی فهرج، مسجد تاریخانه دامغان ساخته شد، که بسیار زیباتر و باشکوه خیس از آن میباشد. نخست اسلام، در شهرهایی که به آیین اسلام گرویدن، ناگزیر از ساختمان های پابرجا و یا این که نصفه ویرانی که نوسازی می گردیده اند، برای نماز و نیایش خداوند یکتا منفعت می گرفته اند.
مانند مسجد یزد خواست، مسجد جامع بروجرد، جامع نیریز و مسجد تاریخی راز کوچه محمدیه نایین، ساختمان اول، آتشکده ای پابرجا، دو‌مین آتشگاهی نصفه ویران، سومین گیری یا این که تراس، و چهارمین مهرابه بوده شماره تلفن مسجد سجاد مشهد میباشد. اولی مسجد در کشور‌ایران که از آغاز به همین نیت ساخته شد، مسجد جامع فهرج است.
تزیینات مسجد سید